Kujawy, cz. I. Dzieła wszystkie, t.3. Wrocław-Poznań 1962. Ss.350, ilustr., 2 tablice kolor. Reedycja fotooffsetowa, pierwodruk: Warszawa 1867.

Tom 3 DWOK dostępny jest w postaci cyfrowej TUTAJ (pdf) oraz na portalu polona.pl

Jest to pierwsza część monografii etnograficznej poświęconej regionowi kujawskiemu, położonemu między rzekami Wisłą od Dobiegniewa po ujście Brdy i Notecią (po jej zachodni nurt), a od południa ograniczonemu w przybliżeniu linią łączącą miejscowości: Sompolno, Brdów, Przedecz, Lubień. Tom zawiera, poza krótkimi wiadomościami historycznymi, informacje o niektórych miejscowościach wraz z podaniami, dane o rodzajach gleby, o pogańskich cmentarzyskach, charakterystykę ludności, opis zabudowań, ubioru, wykonywanej pracy. Nadto zamieszczone są opisy przesądów, teksty prozy ludowej, przysłowia, zagadki, gry, materiały dotyczące obrzędów rodzinnych i zwyczajów dorocznych ze stu pieśniami i melodiami instrumentalnymi oraz z siedmioma tekstami bez melodii. Opisany jest również zwyczaj obierania króla pasterzy w Zielone Święta. Zwyczaj ten stał się kanwą skomponowanej przez Kolberga opery sielskiej pt. Król pasterzy (premiera w 1859 r.). Na tom składają się materiały z badań Kolberga, przeprowadzonych w latach 1860, 1863-1865, także uzyskanych od miejscowych badaczy (A. Biesiekierskiego, J. Blizińskiego), i wypisy z literatury. Tom uzupełniają uwagi o melodiach (we wstępie), rysunki domostw, sprzętów, ubiorów oraz dwie kolorowe ilustracje według akwareli W. Gersona, przedstawiające stroje od Sompolna i od Brześcia.