Tom 60. Przysłowia

Przysłowia. Dzieła wszystkie, t. 60. Z rękopisów opracował i zredagował S. Świrko. Wrocław-Poznań 1967. Ss. LX, 628 ilustr.

Tom 60 DWOK dostępny jest w postaci cyfrowej TUTAJ (pdf) oraz na portalu polona.pl

Zbiór 12963 polskich przysłów i wyrażeń przysłowiowych, zgromadzonych w latach 1852-1890 przez Kolberga i kilkunastu innych zbieraczy. Większość materiału (8287 przysłów) została zebrana w porozumieniu z Kolbergiem przez J. Konopkę, wydawcęPieśni ludu krakowskiego, który był przyjacielem Kolberga i gościł go w swoim majątku przez kilkanaście lat. Konopka nie zdążył sam wydać swego zbioru, który z czasem znalazł się w materiałach Kolbergowskich. Autor Ludu zapisał 2600 przysłów, reszta pochodzi od innych zbieraczy: W. Leśniewskiego, W. Siarkowskiego, A. Jakubowskiego, L. Siemieńskiego, I. Kopernickiego, M. Prawdzica, W. Ciesielskiego i in. Materiał ten został częściowo pozyskany w trakcie badań terenowych, częściowo stanowi wypisy z różnych polskich dzieł i utworów beletrystycznych, z literatury staropolskiej i periodycznej. Wszystkie przysłowia ułożone zostały według nowoczesnego systemu słownikowo-hasłowego (według wyrazów głównych), dostosowanego jednak do charakteru źródeł. Opatrzono je także odsyłaczami do Księgi przysłów S. Adalberga wydanej w latach 1889-1894 i do poszczególnych tomów Kolberga. Orientację w tym materiale ułatwia zamieszczony na końcu tomu indeks haseł pomocniczych oraz słowniczek wyrazów staropolskich i gwarowych. W roku 1977 ukazała się w zmienionej szacie graficznej druga edycja Przysłów. Zawiera ona identyczny materiał źródłowy, skonfrontowany jednak z Nową Księgą Przysłów Polskich wydaną w latach 1969-1972 i powiązany z nią systemem odsyłaczy. Konfrontacja ta wykazała, że tom 60 wnosi do paremiologii polskiej około 1000 nowych, dotąd nie notowanych przysłów oraz kilkaset wariantów.