Krakowskie, cz.IV. Dzieła wszystkie, t.8. Wrocław-Poznań 1962. Ss.XIV, 368, ilustr. Reedycja fotooffsetowa, pierwodruk: Kraków 1875.

Tom 8 DWOK dostępny w postaci cyfrowej TUTAJ (pdf) oraz na portalu polona.pl

Czwarta część monografii etnograficznej Krakowskiego zawiera zbiór opowiadań ludowych (w sumie 111 wariantów bajkowych), 88 zagadek, 1080 przysłów oraz wiadomości o języku (uwagi o fonetyce, fleksji, obszerny słownik gwarowy, przezwiska, wykaz nazwisk z kilkudziesięciu miejscowości). Zapisała je w przeważającej mierze, podobnie jak w części III Krakowskiego, Antonina Konopczanka, Kolberg nadał ostateczny kształt redakcyjny. Większość bajek publikowana jest w wersji literackiej (64), w pozostałych zachowany jest uproszczony zapis gwarowy lub jego elementy. Są to przeważnie bajki magiczne, najsłabiej reprezentowana jest bajka zwierzęca. Podział prozy na gatunki nie jest przez Kolberga stosowany konsekwentnie, w związku z czym zarówno bajki magiczne (zwane przez niego ,,gadkami cudownymi''), jak i opowieści facecjonistyczne znaleźć można w różnych grupach systematycznych. Komentarz naukowy Kolberga sprowadza się do porównań z opowieściami, motywami bajkowymi i treściami wierzeniowymi z jego wcześniejszych tomów Ludu lub z publikowanymi w zbiorach poprzedników (K.W. Wójcickiego, K. Balińskiego, J. Glińskiego, S. Barącza, R. Berwińskiego).