Instytut im. Oskara Kolberga jest placówką naukowo-badawczą i wydawniczą, której zadaniem jest opracowanie i udostępnienie spuścizny jej patrona w postaci edycji Dzieł wszystkich.
W roku 1960 decyzją najwyższych ówczesnych władz państwowych (Rady Państwa) postanowiono opublikować całą spuściznę Kolberga w postaci Dzieł wszystkich jako jeden z pomników tysiąclecia państwa polskiego. Dla realizacji edycji utworzono w PTL odrębną Redakcję Dzieł Wszystkich Oskara Kolberga, której redaktorem naczelnym został prof. Józef Burszta.
Efektem działalności placówki (Instytutu, a wcześniej Redakcji) jest rozpoznanie całości spuścizny Kolberga, wypracowanie specjalistycznego warsztatu edytorskiego w oparciu o systematycznie prowadzone prace naukowo-badawcze, opublikowanie 85 tomów Dzieł wszystkich, a także wielu innych prac z zakresu folklorystyki, etnografii i etnomuzykologii.
Poza swoim głównym zadaniem statutowym Instytut włącza się także do innych działań na rzecz zachowania tradycyjnych wartości kultury narodowej, zgodnie z zaleceniami "Konwencji o ochronie światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego". Wśród działań pozakolbergowskich wymienić należy przede wszystkim digitalizację nagrań archiwalnych polskiego folkloru muzycznego z lata 1945-1992.