W Krakowskiem bywał Kolberg już od lat czterdziestych XIX wieku. Dzięki ożywionym kontaktom z rodziną Konopków, a później z prężnie działającym tu środowiskiem kulturalnym i naukowym, zwłaszcza z krakowską Akademią Umiejętności, mógł zapoznać się z historią i bogatą tradycją tych ziem.

Mając na uwadze znaczenie Krakowa jako wielowiekowej stolicy państwa polskiego mógł Kolberg czerpać z zachowanych tu zwyczajów, wierzeń, ludowej muzyki i literatury inspiracje dla wzbogacania swoich monografii.

Monografia obejmuje swym zasięgiem okolice Krakowa po obu brzegach Wisły, od Przemszy na zachodzie po Proszowice i Puszczę Niepołomicką na wschodzie. Jest to jeden z najlepiej zbadanych i opisanych regionów. Zgromadzone materiały zostały opublikowane w czterotomowej monografii Krakowskie wydanej w latach 1871–1875, zob. DWOK T. 5–8; ich uzupełnieniem jest tom suplementowy, zob. DWOK T. 73/I–III.