Wielkie Księstwo Poznańskie

Pobyty w Poznaniu związane były początkowo prawdopodobnie z kontaktami o charakterze wydawniczym. W latach czterdziestych współpracował tu Kolberg z Janem Żupańskim, w którego wydawnictwie publikował zbiory pieśni ludowych z akompaniamentem.

W latach późniejszych nawiązał Kolberg szereg kontaktów z wielkopolskim ziemiaństwem, które zaowocowały możliwością prowadzenia przez niego badań w różnych miejscach Wielkiego Księstwa Poznańskiego.
Wśród najważniejszych miejsc, które stały się terenem jego badań były majątki ziemskie: Czeszewo, Morownica, Pakosław i Dębicz. W roku 1868 roku Kolberg przez cały tydzień odwiedzał siedzibę PTPN i dokonywał odpisów zebranych tam materiałów dotyczących historii i etnografii, zwanych „szematami”.

Materiały dotyczące Wielkopolski opublikowane zostały w siedmiotomowej monografii Wielkie Księstwo Poznańskie wydanej w latach 1875–1882, zob. DWOK T. 9–15.

 

Zobacz strój poznańskich Bambrów w portalu strojeludowe.net

Czeszewo


W tej starej, wielkopolskiej wsi w powiecie wągrowieckim bywał Kolberg w roku 1867 i 1868, u znanego filozofa i działacza społecznego Karola Libelta.

Dębicz


Według opisu Kolberga Dębicz to: „wieś o pól mili od Środy Wielkopolskiej.

Konojad


Kolberg tak wyjaśnia pochodzenie nazwy tej wsi:

Morownica


Majątek ziemski i dwór należał w czasach Kolberga do rodziny Niegolewskich. Kolberg utrzymywał serdeczne kontakty z Wandą i Władysławem Niegolewskimi, którzy użyczali mu gościny w tym miejscu w latach 1870 i 1875.

Pakosław


Kolberg korzystał w tej miejscowości z gościny rodziny Czarneckich. Klasycystyczny pałac Czarneckich zbudowany pod koniec XVIII wieku, zachował się do dziś i jest dostępny jako odrestaurowany, hotelowy obiekt otoczony krajobrazowym parkiem.

Poznań


O historii stolicy Wielkopolski zgromadził Kolberg różne interesujące podania i opowieści: „Początki Poznania giną w pomroce wieków, równie jak i ślady bytu pierwotnych okolicznej ziemi mieszkańców. (...)"

Siekierki


W Siekierkach Kolberg zanotował wiele zwyczajów związanych z obrzędowością doroczną...

Targoszyce


Podstrona w przygotowaniu.

Wieleń


„Wieleń nad Notecią, miasto niemieckie niemal zupełnie, ma 2 kościoły (katol. i ewangel.) i synagogę..."

Września


Tak o Wrześni pisał Kolberg w tomie poświęconym Wielkiemu Księstwu Poznańskiemu: „Września, miasto nad rzeką Wrześnią, dosyć ożywione handlem i jarmarkami kramnemi i na bydło. Wielu garbarzy”. (t. 10, s. 142)